Matthew Fox en Rupert Sheldrake hebben een diepgaande en intelligente visie op engelen gebaseerd op evolutionaire wetenschap en het beste uit de westerse religieuze traditie. Ze brengen nieuw terrein in kaart met betrekking tot engelen en de relatie tussen wetenschap en religie. Wanneer bespraken een wetenschapper en een theoloog voor het laatst samen engelen? En wat zijn engelen? Veel mensen geloven in engelen, maar weinigen kunnen deze raadselachtige verschijningen definiëren. Hun ontdekking: engelen zijn veel grotere en krachtigere wezens dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen. En ons geloof in engelen kan een revolutie in ons leven teweegbrengen en diepgaande implicaties hebben voor de toekomst.
Een fragment uit Engelen: energieën in de kosmos.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat een wetenschapper en een theoloog in de eenentwintigste eeuw over engelen praten. Beide disciplines lijken aan het einde van de moderne tijd verlegen om over dit onderwerp spreken. Voor theologen werd het vanaf zo’n driehonderd jaar geleden beschamend om zelfs maar engelen te noemen. Tijdens het Newton-Cartesiaanse industriële tijdperk werden engelen verbannen, gebagatelliseerd. De barokke kerken die in de zeventiende eeuw werden gebouwd, dezelfde eeuw die wetenschap en religie opsplitsten, beeldden engelen af als mollige, schattige, kleine baby's die je het liefst wilt knijpen. Vanaf toen nam in feite religie de ziel voor haar rekening en wetenschappers bekommerden zich over het universum.
Door de wetenschappelijke revolutie van de zeventiende eeuw werd het universum gemechaniseerd en tegelijkertijd werden de hemel geseculariseerd. Zij bestonden uit gewone materie die zich in perfecte overeenstemming met de wetten van Newton bewogen. Er was gewoon geen ruimte voor engelachtige bedoelingen. Engelen hadden geen plaats in deze mechanische wereld, misschien behalve als psychologische verschijnselen, die alleen in onze verbeelding bestonden.
Vandaag de dag wordt dit mechanische wereldbeeld voorbij gegaan door de wetenschap zelf. En hoewel de wetenschappelijke en theologische instellingen engelen hebben genegeerd, hebben recente onderzoeken aangetoond dat er veel mensen nog steeds in geloven. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, gelooft meer dan tweederde in hun bestaan, en een derde verklaart dat ze persoonlijk een engelachtige aanwezigheid in hun leven hebben gevoeld.
We staan aan het begin van een nieuw tijdperk, in zowel de wetenschap als theologie waarin het onderwerp engelen weer verrassend relevant wordt. Zowel de nieuwe kosmologie als de oude angelologie roepen belangrijke vragen op over het bestaan en de rol van bewustzijn naast die van de mens. Toen wij beiden onze eerste discussies over dit onderwerp hielden, waren we gefascineerd door de parallellen tussen Thomas van Aquino die over engelen in de middeleeuwen sprak en over de uiteenzettingen van Albert Einstein en fotonen in de vorige eeuw.
Het traditionele westerse begrip van engelen is veel dieper en rijker dan de individualistische moderne engelenliteratuur suggereert. Dit gaat veel meer over gemeenschap, onze gemeenschappelijke ontwikkeling en onze relaties met elkaar, met God en het universum. Deze waarden passen meer bij een holistisch of organisch begrip van de natuur en de samenleving.
Bovendien is het belangrijk om gemeenschappelijke ervaringen te erkennen die voorkomen in alle wereldculturen en religies, vooral in een tijd van een steeds kleiner wordend mondiaal dorp. Alle culturen, ook die van onszelf, erkennen het bestaan van geesten buiten de mens. We noemen deze engelen, maar in verschillende tradities hebben ze verschillende namen. Engelen vormen een van de meest fundamentele thema's in de menselijke spirituele en religieuze ervaring. Het is moeilijk om interreligieuze vooruitgang tussen de culturen en religies van de wereld voor te stellen zonder engelen, en zonder engelen in onze eigen tradities te erkennen.
Uitdagingen waarmee wij als mens collectief mee worden geconfronteerd, inclusief de ecologische crisis, vragen om alle wijsheid die we kunnen gebruiken. Engelen kunnen ons wellicht helpen bij dit werk. Ze zouden niets minder dan onmisbare bondgenoten kunnen blijken te zijn—echte beschermengelen, die ons instrueren om onze voorheen gezonde, maar vandaag de dag bedreigde, planeet te beschermen. Om al deze redenen is het belangrijk om terug te keren naar onze eigen spirituele traditie, om te onderzoeken wat het ons over engelen vertelt en om die wijsheid te verbinden met de huidige evolutionaire kosmologie. Dit is nodig om de weg vrij te maken voor diepere verkenningen in de toekomst—een toekomst waarvan wij denken die zal worden gekenmerkt door een hongerige poging het bewustzijn op onze planeet en daarbuiten verder te verkennen.
Om ons bij de taak van het verkennen van onze eigen spirituele traditie te helpen, hebben we ervoor gekozen om ons te concentreren op drie takken van de westerse traditie waarvan de behandeling van engelen bijzonder breed, diep en invloedrijk is. Dit is het werk van Dionysius de Areopagiet, een Syrische monnik wiens klassieke tekst “The Celestial Hierarchies” in de zesde eeuw werd geschreven; het werk van Hildegard van Bingen, een Duitse abdis uit de twaalfde eeuw; en St. Thomas van Aquino, een filosoof-theoloog uit de dertiende eeuw.
Dionysius de Areopagiet maakte een verbazingwekkende connectie tussen de verschillende stromingen van de neoplatoonse filosofieën van het Midden-Oosten in het licht van zijn eigen christelijke theologie en ervaring. En hoewel Hildegard van Bingen een beroep deed op de traditie van de angelologie, die werd overgedragen door de monastieke traditie van de westerse kerk, werkte zij toch vooral uit haar eigen visionaire ervaringen met engelen. Thomas van Aquino creëerde een verbinding rondom de opvattingen van engelen tussen de moslimfilosoof Averroës, de geschriften van Dionysius de Areopagiet, de wetenschap en filosofie van Aristoteles en de bijbelse traditie. Hij stelde ook diepgaande, speculatieve vragen die zelfs vandaag nog provocerend zijn en die vooral interessant zijn in het licht van de hedendaagse kosmologie uit de wetenschap. Het is aannemelijk dat deze drie denkers meer van hun intellectuele arbeid aan de engelkunde hebben besteed dan de enig ander grote denker uit het Westen.
Je kunt het boek Engelen: energieën in de kosmos online vinden.
Comments